Chè lam là một món chè đặc sản lâu đời của Việt Nam, tuy giản dị nhưng giàu truyền thống văn hóa và đặc biệt với vị ngọt thơm, dẻo mềm khi ăn rất bắt miệng. Cùng chúng tôi vào bếp thử ngay với 3 cách làm chè lam gấc cập nhật mới nhất 11/2024.
Chè lam Hà Nội là gì?
Chè lam có nguồn gốc từ thời Minh Mệnh thứ 16 ở Thanh Hóa thường được dùng để tiến vua. Về sau người dân thường nấu chè lam vào mỗi dịp Tết đến xuân về để dâng lên tổ tiên. Khoảng từ ngày 20 tháng Chạp trước ngày đưa ông Táo về trời người ta đã bắt đầu nấu chè lam. Ngày nay chè lam đã trở thành một đặc sản dùng như một món quà và được làm bán quanh năm.
Nếp để làm chè lam thường phải chọn loại thơm, thường là gạo nếp cái hoa vàng hoặc nếp Hà Nội hạt to tròn, dẻo thơm. Mật mía làm chè lam được làm từ mía kim tân. Đây là loại mía có vỏ màu đen, người ta hay ép lấy nước và thắng trên bếp nhiều lần để làm cho mật mía đặc sánh, chuyển màu nâu đỏ rất đẹp.
Trước đây chè lam thường được làm thành một khối lớn bọc bằng lá chuối khô. Sau đó người ta xếp chè lam vào các chum sành nên thời gian bảo quản ngắn, chỉ trong 2 tháng. Khi nào ăn người ta mới cắt ra thành từng miếng nhỏ. Ngày nay chè lam đã được cắt nhỏ hơn, đóng bao bì nilon cẩn thận nên giúp bảo quản được lâu. Đây là món quà đặc sản để dành tặng cho bạn bè người thân xa xứ, phần nào gợi nhớ hương vị quê nhà.
Chè lam gấc là gì?
Chè lam gấc được làm từ bột bỏng gạo trắng xốp, nấu cùng với mạch nha nếp, lạc, gừng tươi và gấc tươi, rắc chút vừng lên, tạo thành một loại bánh dẻo thơm, ngọt vị mạch nha mật mía, thơm vị gừng và bùi bùi của lạc vừng.
Chè lam xưa kia là món ngon không thể thiếu trong ngày Tết của làng quê Việt Nam. Trẻ con thì mê tít vì sự thơm ngon, ngọt ngọt dai dai của nó, người lớn thì ưng cái vị nồng ấm mà thường nhâm nhi thưởng thức bên tách trà, hàn huyên đôi câu chuyện.
Quả gấc là gì?
Gấc là một loại quả quen thuộc và được trồng khắp nước ta, nhiều người chỉ biết đến công dụng của gấc qua món ăn đó là xôi gấc được dùng trong những ngày lễ tết. Tuy nhiên, tác dụng của gấc với sức khỏe con người thì ít ai biết rõ. Các hãng dược phẩm lớn của Mỹ ví trái gấc là loại quả đến từ thiên đường và là thần dược cho sức khỏe.
Lợi ích của gấc đối với sức khỏe
Phòng chống ung thư
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, chất Lycopen trong cà chua có khả năng phòng chống ung thư, hạn chế sự phát triển các tế bào ung thư. Nhưng theo nghiên cứu của Đại học Califonia thì hàm lượng Lycopen trong Gấc còn cao gấp 70 lần. Không chỉ vậy, gấc còn chứa nhiều chất khác như vitamin E, carotene… làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, đặc biệt là ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt…
Giảm cholesterol
Gấc được xem là loại thực phẩm tốt cho những người thừa cholesterol trong máu. Nếu sử dụng gấc thường xuyên và liên tục, bạn và gia đình sẽ giảm được lượng cholesterol không mong muốn, làm bền thành mạch, chống xơ vữa động mạch, từ đó chống tai biến, mang lại cho bạn hệ tuần hoàn khỏe mạnh, tốt cho tim, chống các bệnh tim mạch, tai biến, tăng cường tuổi thọ.
Tốt cho sức khỏe tình dục
Beta carotene (tiền chất của vitamin A) trong dầu gấc rất tốt cho sức khỏe tình dục vì vitamin A có tác dụng đặc biệt trong việc thúc đẩy quá trình cấu thành nên các phân tử protein nuôi dưỡng cơ thể.
Thiếu vitamin A gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động của các tổ chức tế bào sinh dục trong việc sản sinh tinh trùng và trứng cũng như làm thay đổi cấu trúc của các bộ phận sinh dục như: ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt, tử cung, buồng trứng…
Nâng cao hệ thống miễn dịch và chống lão hóa
Tinh chất Curcumin trong dầu gấc có khả năng loại bỏ các gốc tự do gây ung thư có trong thức ăn, nước uống hàng ngày. Đồng thời nâng cao sức đề kháng, thể lực. Bên cạnh tinh chất Curcumin được coi là quý giá còn có Beta Caroten chứa trong màng của quả gấc cũng có tác dụng chống ôxy hóa mạnh, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Giúp cơ thể nâng cao hệ thống miễn dịch cơ thể.
Curcumin là một chất chống ôxy hóa, chống lão hóa điển hình (một số nghiên cứu chứng minh curcumin chống ôxy hóa gấp 300 lần vitamin E), Curcumin có tác dụng xóa bỏ tàn nhang, ngăn ngừa các nếp nhăn, làm cho da dẻ hồng hào, mịn màng, chống rụng tóc, giúp mau chóng mọc tóc, ngăn ngừa béo phì, điều hòa huyết áp.
Ổn định hệ thần kinh
Gấc giàu selen, khoáng chất và các vitamin, đây là những chất có ích trong việc ổn định hệ thần kinh và có tác dụng chống lại các biểu hiện của bệnh trầm cảm, một loại bệnh đang gia tăng nhiều ở trẻ nhỏ và những người chịu nhiều áp lực cuộc sống hiện nay.
Tăng cường thị lực và làm đẹp da
Gấc có chứa nhiều vitamin A nên rất tốt cho mắt, giúp làm sáng mắt và chữa một số bệnh liên quan tới mắt. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định gấc và dầu gấc được xem là thực phẩm hàng đầu trong việc làm da mịn màng, trắng hồng bởi thành phần của gấc và dầu gấc bao gồm β-Caroten (tiền vitamin A) cao gấp 1,8 lần so với dầu gan cá thu, 15 lần so với cà rốt, là β-caroten thiên nhiên thuần tuý nên có tác dụng chống lão hoá mạnh nhất đồng thời bổ sung nguồn vitamin A giúp duy trì một làn da khỏe mạnh, mềm mại và và mịn màng, tăng độ đàn hồi và độ ẩm cho da.
Có thể dùng thay thế mật gấu
Trong y học cổ truyền Việt Nam hạt gấc được coi là một dược liệu có thể thay thế cho mật gấu để điều trị các trường hợp chấn thương, sưng đau, bệnh quai bị.
Tổng hợp 3 cách làm chè lam gấc cập nhật 11/2024
Cách làm chè lam gấc dẻo ngọt thơm ngon chuẩn vị đơn giản tại nhà
Nguyên liệu
- Bột gạo nếp 2.5 kg (bột nếp chín)
- Gấc 2 kg (khoảng 2 trái)
- Mạch nha 500 gr
- Đường trắng 1/2 kg
- Đậu phộng rang 500 gr
- Gừng tươi 1 củ (củ lớn)
- Vừng rang 500 gr
- Vani 4 ống
- Dầu ăn 4 muỗng canh
- Nước lọc 2.5 lít
Cách chế biến Chè lam gấc
Sơ chế và xay gấcGấc sau khi mua về bạn tách lấy hạt, lột cùi cho sạch rồi mang đi xay nhuyễn với 1 chén ăn cơm nước lọc sao cho tạo thành hỗn hợp màu đỏ hơi sền sệt.
Gừng cạo vỏ, rửa sạch rồi cho mang đi giã hoặc xay thật nhuyễn với khoảng 1/2 chén ăn cơm nước lọc.
Trộn và nấu hỗn hợp gấc xayLần lượt bạn cho vào nồi phần gấc đã xay nhuyễn, 1/2 chén gừng xay, 4 muỗng dầu ăn, 2.5 lít nước lọc, 500gr mạch nha, 1/2 kg đường trắng.
Tiến hành nấu hỗn hợp với lửa vừa, chú ý đảo thật đều tay cho các nguyên liệu tan hết và tránh cho hỗn hợp bị cháy.
Tiếp đó bạn cho vào hỗn hợp 4 ống vani hỗn hợp gấc rồi đảo đều để thêm tạo mùi hương và khi ăn sẽ thơm ngon hơn.
Khuấy bột vào hỗn hợp gấcKhi hỗn hợp gấc đã sôi khoảng 2 – 4 phút và nguyên liệu được hòa tan hoàn toàn thì bạn tắt bếp rồi cho thêm 500gr đậu phộng rang vào và tiếp tục khuấy đều tay.
Sau đó cho từ từ 2kg bột nếp chín vào nồi hỗn hợp gấc, chú ý khuấy thật đều tay đến khi bột và hỗn hợp gấc hòa quyện hoàn toàn và sánh đặc lại.
Mách bạn: Để bột được trộn đều hơn và dễ dàng khi trộn hơn, bạn có thể chia bột thành 2 – 3 phần rồi lần lượt cho vào trộn với hỗn hợp gấc nhé!
Đổ khuôn chè lam gấcTrải 500gr bột gạo nếp chín còn lại vào một mâm hay luôn lớn để làm phần bột áo, sau đó rải 500gr vừng rang phủ đều lên khắp mặt bột.
Tiếp đó, đổ hỗn hợp gấc trộn bột nếp luôn trên khuôn rồi định hình tùy thích xong để nguội trong vòng 5 tiếng để chè lam đông lại hoàn toàn.
Sau cùng bạn tiến hành cắt chè lam thành từng miếng nhỏ vừa ăn là hoàn thành rồi đấy!
Thành phẩmChè lam gấc thành phẩm dẻo ngọt, thơm lừng mùi gừng hòa vị với vị béo bùi của đậu phộng rang và vị ngọt thanh của mạch nha.
Chè sử dụng gấc tươi để làm nên có màu đỏ cam tự nhiên đẹp mắt, lại cực kì tốt cho sức khỏe. Thưởng thức chè lam cùng nước trà tươi nóng hổi thì rất hợp và ngon miệng đấy.
Cách làm chè lam gấc chuẩn vị làng cổ Đường Lâm
Nguyên liệu
- 2kg bột gạo nếp đã chín
- 2kg gấc tươi cả vỏ
- 500g mạch nha trắng
- 200g gừng
- Vani bột tùy ý
- 1kg đường trắng
- 500g lạc đã rang
- 4 thìa dầu ăn
- Vừng tùy ý
Cách làm chè lam:Gừng rửa sạch, cạo vỏ, cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn. Xay nhuyễn khi trộn vào chè sẽ không bị đắng
Gấc bỏ vỏ, bỏ hạt, cho thịt gấc cùng một ít nước để xay nhuyễn.
Chuẩn bị một nồi to, cho 2 thìa dầu ăn. Cho dầu ăn để chè lam đảo không bị dính và khi đổ ra để hoàn thiện cũng không bị dính. Dùng nồi sạch (nên sử dụng loại chống dính) cho đường vào đun trên lửa nhỏ cho đến khi đường bắt đầu tan ra thì cho tiếp mạch nha và vào khuấy và nấu cùng, sao cho các nguyên liệu hòa tan vào với nhau.Cuối cùng, bạn cho một chút muối, gừng và gấc đã xay vào nồi và cũng khuấy đều.
Theo kinh nghiệm của một số làng nghề về cách làm chè lam, để nước đường đạt đến độ chín hoàn hảo, bạn dùng đũa nhúng vào nồi nước đường, rút ra thấy mật kéo thành sợi dây mảnh sáng như gương là tắt bếp được.
Chia bột nếp rang làm 2 phần: 3/4 dùng để trộn vào nồi nước đường thành chè lam, 1/4 còn lại “làm bột áo” lát nữa lăn bánh chè. Cho từ từ 3/4 chỗ bột nếp rang vào nồi, vừa cho vừa khuấy đều tay, lưu ý không đổ ụp tất cả chỗ bột vào cùng một lúc sẽ gây vón cục và không làm chín chè được. Đổ và khuẩy cho đến khi hỗn hợp trong nồi trở nên đặc và dẻo, vừa ăn thì ngừng. Cho tiếp lạc rang giã dập vào trộn đều.
Rải đều 1/4 phần bột nếp rang còn lại lên một mặt phẳng (một chiếc bàn hoặc mâm sạch). Cho hỗn hợp chè lam vừa đun lên mặt phẳng rồi nhào nặn hỗn hợp này thật nhanh tay và thật kĩ. Nhào nặn đến khi được 1 khối dẻo và hơi cứng thì cho vào khuôn, đợi cho khối chè lam nguội.
Bánh chè lam trong khuôn đã nguội, bạn dùng dao cắt thành những miếng nhỏ vừa ăn. Tiếp tục lăn các miếng nhỏ này qua bột nếp rang khô để bột phủ kín khắp tất cả bề mặt miếng bánh. Cách làm chè lam làm đúng điệu có thể để được nửa năm mà không cần bảo quản tủ lạnh hay chất bảo quản gì.
Cắt miếng chè lam màu nâu nhạt, ăn dẻo thơm vị bùi béo của lạc, cay the của gừng, ngọt dịu của mật mía, nhâm nhi cùng trà nóng thật thú vị.
Cách làm chè lam gấc ngon tuyệt vời
Nguyên liệu
- 2 kí gấc tươi
- 500 gram mạch nha
- 2 gram gừng đã gọt vỏ, thái nhỏ, xay nhuyễn
- Vài ống vani
- 1 kí đường trắng
- 500 gram lạc rang đã bóc vỏ
- 500 gram mè rang sẵn
- 4 muỗng canh dầu ăn
- 2 kí bột gạo nếp đã nổ bỏng và 3 kí bột phủ bánh
Cách làm bánh chè lam bằng gấc và bỏng gạo nếp
3.2.1. Nấu hỗn hợp thịt gấc với đường, mạch nha làm chè lamBạn tách hạt gấc, lấy riêng phần thịt, bỏ lớp vỏ ngoài.
Sau đó, cho thịt gấc vào máy xay sinh tố, chế khoảng 1 cốc nước để xay nhuyễn.
Sau khi xay, nếu thấy hỗn hợp gấc loãng có màu đỏ đậm là được. Nếu gấc xay quá đặc, bạn nên châm thêm ít nước xay tiếp để màu đỏ tươi hơn, khi sên bánh lam mới lên màu đẹp nhé.
Chế dầu ăn vào nồi lớn, sau đó, rưới phần thịt gấc xay vào nồi, dàn đều. Dầu ăn có tác dụng chống dính trong lúc nấu chè lam và tránh bị khét.
Thêm 2 thìa cà phê gừng xay vào nồi gấc, 1/2 lượng đường cát trắng, toàn bộ mạch nha vào nồi gấc. Dùng muỗng sạch khuấy đều cho hỗn hợp, rồi bắc lên bếp.
Đun lửa lớn, vừa nấu vừa khuấy đều tay để các nguyên liệu tan đều với nhau mà không dính dưới đáy nồi cháy khét. Hỗn hợp sôi thì bạn hạ lửa nhỏ nhất, không cần khuấy nữa. Cho hương vani vào nồi, điều chỉnh số lượng theo khẩu vị. Tiếp tục khuấy cho vani tan đều trong nước gấc. Khi này, bạn tắt bếp, để nồi gấc qua một bên.
3.2.2. Cách trộn bột bỏng gạo nếp làm chè lam màu đỏ gấc đẹp mắtVới bột nếp dùng để phủ bánh, bạn rải đều ra một cái mâm sạch. Sau đó, rải một lớp vừng rang lên trên bột nếp. Tùy khẩu vị mà bạn rải vừng nhiều hay ít theo sở thích nhé.
Bạn đổ lạc rang vào nồi gấc, khuấy đều. Ngay khi nước gấc còn nóng, bạn múc khoảng lượng 1 kg bột nếp còn lại vào nồi, dùng muỗng khuấy đều tay cho bột tan ra. Bạn quấy đến khi bột tan vào hỗn hợp sánh mịn thì thêm tiếp phần bột còn lại vào nồi. Bạn quấy đến khi bột không còn vón cục nữa thì rắc vừng rang vào, trộn chung.
Tiếp tục trộn cho khối bột gấc đặc kẹo lại. Kế đến, trút hỗn hợp bột gấc lên mâm bột, dùng muỗng dàn thành một lớp dày hình tròn đều nhau.
Để kẹo chè lam nguội trong vòng 5 tiếng cho đặc lại mềm dẻo. Cuối cùng, bạn chỉ cần dùng dao cắt kẹo thành hình dạng yêu thích và bày biện ra dĩa đãi khách nhé.
Tải file PDF hướng dẫn cách làm chè lam gấc
Video hướng dẫn cách làm chè lam gấc
Mua nguyên liệu làm chè lam gấc ở đâu?
Hiện nay ở các siêu thị, trung tâm thương mại hay các chợ truyền thống đều có bán nguyên liệu làm chè lam gấc, các bạn hãy đến địa điểm gần mình nhất để mua nguyên liệu nha.
Lưu ý khi làm chè lam đúng chuẩn
Muốn chè lam thơm ngon, gạo nếp phải được rang chín bằng chảo gang. Gạo nếp rang có màu vàng cánh gián là đẹp nhất.
Nên chọn đường mật mía và mạch nha để chè lam mang hương vị đặc trưng truyền thống. Không nên thay thế bằng đường trắng thông thường, chè lam sẽ không còn mùi đặc trưng nữa.
Gừng nấu chè lam nên chọn những củ còn tươi, có độ già vừa phải. Gừng quá già sẽ làm mất mùi của chè lam. Gừng để làm chè lam phải luộc chín rồi mới nấu cùng chè làm mới dẻo hoặc ngon. Nếu để gừng sống sẽ không thơm và mùi vị của chè sẽ giảm đi rất nhiều, độ ngon cũng giảm đáng kể. Đây là một trong những bí quyết của những gia đình có nghề làm chè lam lâu năm.
Trong quá trình nấu, bạn phải liên tục khuấy đều tay để bột nếp và đường không bị vón cục. Công đoạn này rất quan trọng đòi hỏi dùng nhiều sức. Bột chè lam càng hòa quyện bao nhiêu, thành phẩm sẽ càng dẻo và ngon bấy nhiêu.
Chú ý khi chè chín và cạn hết nước thì mới đạt. Nếu chè lam còn nước khi nguội sẽ không có độ kết dính và không dẻo như mong muốn.
Ăn chè lam gấc có béo không?
Chè lam vốn ngọt và cũng chứa khá nhiều calo. Chính vì thế, nếu như bạn ăn nhiều bánh chè lam lên đến 300-400g có thể gây béo. Nhưng nếu bạn ăn chè lam với số lượng ít dưới 100g thì sẽ không gây béo nhé. Chú ý rằng thay vì chè lam mua tại các cửa hàng thì bạn có thể dành ngày cuối tuần để tự chế biến món ăn này sử dụng tốt nhất cho sức khỏe, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Do vậy, để có vóc dáng lý tưởng nhất, bạn có thể lên kế hoạch cho mình một chế độ dinh dưỡng phù hợp kết hợp với luyện tập thể dục thể thao.
Ăn bánh chè lam như thế nào để không béo?
- Uống nước hoặc trà xanh trước và trong khi ăn
Bạn hãy uống nước hoặc trà xanh trước và trong khi ăn. Bởi khi đang đói bụng, nước sẽ hoà loãng dịch vị dạ dày và làm giảm cảm giác thèm ăn của bạn.
- Không nên ăn bánh chè lam sau 6h tối
Thời điểm tốt nhất để ăn bánh chè lam là 6 – 7 giờ tối. Nếu ăn quá muộn, thức ăn sẽ không được tiêu hóa hết và làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, chưa kể còn làm tăng gánh nặng lên hệ tiêu hóa. Ngoài ra, ăn muộn cũng khiến năng lượng bị tích trữ quá nhiều, khiến bạn tăng kích cỡ vòng bụng và tăng cân nhiều hơn.
- Đừng quên tập thể dục nhẹ sau khi ăn
Để tránh tăng cân sau khi ăn bánh chè lam, chị em nên tăng cường vận động. Sau khi ăn khoảng 1 – 2h, bạn có thể vận động nhẹ nhàng để cơ thể được thư giãn và tiêu hao tối đa năng lượng nạp vào cơ thể.
Tổng kết
Như vậy là với bài viết này, chúng tôi đã giới thiệu đến bạn cách làm chè lam gấc cực kì độc đáo và lạ miệng với công thức được cập nhật mới nhất tháng 11/2024. Nếu những ai đang mong nhớ hương vị quê hương hãy thử làm chè lam gấc cho cả gia đình cùng thưởng thức nhé. Cả gia đình quây quần bên nhau thưởng thức miếng chè lam gấc cùng ly trà ấm nóng thì còn gì bằng. Hi vọng với cách làm chè lam gấc trên đây bạn sẽ thực hiện thành công tại nhà.
