Không quá cầu kỳ phức tạp thế nhưng bánh Cúng lại là món bánh được liệt vào hàng có khả năng gây nghiện ở miền Tây. Nếu như có ý định du lịch đến đây vào một ngày nào đó thì bạn đừng bỏ qua việc thử món bánh này một lần nhé. Cam kết là bạn sẽ ghiền cho mà xem.
Bánh cúng là gì?
Bánh cúng ban đầu gọi là bánh cuốn, vì để đựng phần bột bánh, lá chuối dùng làm bánh phải cuốn thành hình ống tròn, dài cỡ gang tay người lớn. Còn với bánh cấp, trước đây có tên là bánh cặp vì thường hai cái bánh sẽ úp mặt vào nhau và bị cột bằng dây thật chặt.
Khác với bánh chưng, bánh dày tượng trưng cho Trời và Đất thì bánh cúng, bánh cấp lại mang một ý nghĩa riêng. Là loại bánh dân gian của người Chăm dùng vào dịp cúng lễ, bánh cấp và bánh cúng mang ý nghĩa như dùng một sản vật tinh khiết tự nhiên của đất trời để dâng cúng, do đó bánh chỉ có gạo chứ không thêm thịt mỡ như bánh chưng, bánh tét. Dựa theo nền văn hóa phồn thực của người xưa (dân tộc Chăm), bánh cúng là tượng trưng cho Linga (sinh thực khí nam), bánh cấp tượng trưng cho Yoni (sinh thực khí nữ), vì nhờ vào Linga và Yoni, vạn vật mới sinh sôi nảy nở.
Ý nghĩa của bánh cúng
Nguồn gốc
Bánh cúng có nguồn gốc từ các tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long, được làm từ nguyên liệu chính là bột gạo và gói trong lá chuối. Bánh có màu trắng trong, hình dáng thuôn dài, không có nhân nhưng ai đã ăn qua một lần đều không quên được mùi vị của chiếc bánh này.
Tên gọi độc lạ của bánh luôn khiến nhiều người tò mò – bánh cúng. Theo nhiều giả thuyết cho rằng, tên gốc ban đầu hay được người dân địa phương gọi cho bánh là bánh cuốn do phải cuốn lại cùng lá chuối, nhưng sợ bị nhầm với món bánh cuốn nhân thịt nên đã đọc thành bánh cúng cho khác đi.
Cũng có người cho rằng loại bánh hay được dùng để thờ cúng ông bà, cúng giỗ, cúng trong các dịp Tết… nên mới có tên là bánh cúng.
Bánh cúng là loại bánh dân dã, quen thuộc ở miền Tây
Ý nghĩa
Trong các dịp cúng lễ của người Chăm, bánh cúng và bánh cấp sẽ được dâng lên với ý nghĩa là những sản vật tinh khiết, tự nhiên nhất của đất trời được dâng lên. Do đó bánh được làm hoàn toàn từ gạo, không thêm các nguyên liệu khác như bánh chưng hay bánh dày.
Trong nền văn hoá phồn thực của người Chăm, bánh cúng tượng trưng cho Linga (sinh thực khí nam) và bánh cấp tượng trưng cho Yoni (sinh thực khí nữ), nhờ vào 2 biểu tượng này vạn vật mới sinh sôi nảy nở.
Cách làm bánh cúng thơm ngon tại nhà
Cách 1: Cách làm bánh cúng miền Tây dân dã
Nguyên liệu làm bánh cúng miền Tây
Để làm bánh cúng miền Tây, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau đây:
400g bột gạo
50g bột năng
150ml nước cốt lá dứa
350ml nước cốt dừa
Đường, muối, dầu ăn
Tinh dầu lá dứa
Cách làm bánh cúng ngon, đơn giản
Bước 1: Pha bột bánh
Cách 1: Pha bột làm bánh cúng lá dứa
Bạn cho bột gạo, bột năng, đường cát vào tô rồi cho thêm chút xíu muối, nước cốt dừa, nước cốt lá dứa vào và khuấy đều lên.
Để bánh thành phẩm được mịn thì bạn cho hỗn hợp bột này qua rây lọc.
Cuối cùng cho thêm vài giọt tinh dầu lá dứa, vài giọt dầu ăn vào âu bột và để bột nghỉ trong khoảng 15 phút.
Nếu không có tinh dầu lá dứa cũng không sao. Có tinh dầu lá dứa thì màu bánh lên sẽ đẹp hơn.
Cách 2: Pha bột làm bánh cúng cốt dừa
Bánh cúng cốt dừa có cách pha bột giống với cách làm bánh cúng lá dứa, tuy nhiên bạn không cần cho nước cốt lá dứa, tinh dầu lá dứa. Bánh thành phẩm sẽ có màu trắng trong cũng rất đẹp mắt.
Bước 2: Chuẩn bị ống lá chuối để đổ bánh
Lá chuối rửa sạch, lau khô.
Tiếp đến bạn chụm 4 cây đũa vào nhau rồi dùng dây thun cột chặt 2 đầu.
Trải lá chuối lên mặt phẳng sao cho mặt mịn của lá ngửa lên. Sau đó bạn đặt bó đũa lên trên mặt lá chuối, từ từ cuộn lại và rút đũa ra để tạo thành chiếc ống bằng lá chuối.
Gập 1 đầu ống lại và dùng dây buộc cố định.
Bước 3: Đổ bột bánh cúng
Chuẩn bị 1 chiếc phễu để đổ bột bánh, sau đó bạn đổ lượng bột vừa phải vào ống lá chuối, gấp đầu lá còn lại rồi dùng dây cột chặt để bột không bị chảy ra.
Làm tương tự với cả 2 loại bột cho đến khi hết.
Lưu ý: Nên quan sát ống lá chuối cẩn thận, cuộn cho kín để bột không bị rớt ra ngoài.
Bước 4: Hấp bánh cúng
Bạn xếp các ống bánh vào khay rồi cho lên nồi hấp trong khoảng 20 phút là bánh sẽ chín.
Bánh cúng thành phẩm có màu sắc đẹp mắt, mịn và thơm phức. Mặc dù không có nhân nhưng bánh thoang thoảng mùi thơm cũng rất kích thích vị giác đấy nhé.
Trên đây là 2 cách làm bánh cúng ngon, đơn giản tại nhà chuẩn vị miền Tây mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Chúc bạn thực hiện thành công món bánh đặc biệt này. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.
Cách 2: Cách làm bánh cúng không phải để cúng
Nguyên liệu làm Bánh cúng chuẩn vị miền tây Cho 5 người
Bột gạo 200 gr
Bột sắn 2 muỗng canh
Nước cốt dừa 500 ml
Đường 3 muỗng canh
Muối 1/2 muỗng cà phê
Lá chuối 1 ít
Dây lạc/ dây chuối 1 ít
Hình nguyên liệu
Cách chế biến Bánh cúng chuẩn vị miền tây
1. Pha bột làm bánh
Cho 200gr bột gạo, 2 muỗng canh bột sắn, 3 muỗng canh đường, 1/2 muỗng cà phê muối vào tô rồi trộn đều.
Sau đó cho từ từ 500 ml nước cốt dừa vào tô bột và khuấy đều cho bột hòa quyện là được. Để bột nghỉ khoảng 30 phút.
2. Cuốn ống
Chuẩn bị 1 sóng lá chuối khô, sau đó xé nhỏ để làm dây buộc bánh.
Lá chuối tươi, xé tấm vuông 40cm x 40cm, sau đó phơi nắng cho lá chuối dẻo lại sau đó dùng khăn lau sạch bề mặt lá.
Đặt sóng chuối làm trụ, cuốn lá chuối xung quanh sóng chuối và tạo một khoảng trống ở giữa để đổ bột vào, cuốn được 2 – 3 vòng bạn gấp một đầu lá chuối lại và tiếp tục cuốn cho đến khi hết lá.
Tại đầu gấp lá, bạn dùng dây chuối khô buộc chặt lại, cột thêm dây ở khúc giữa và rút sóng chuối tươi ra vậy là đã xong phần tạo khuôn ống bánh.
3. Chế bột vào ống và luộc bánh
Dùng 1 cái phễu đặt vào đầu ống khuôn, rót bột vào sau đó lấy phễu ra và gấp đầu bánh lại, dùng dây chuối khô cột chặt lại.
Bắc chảo nước lớn lên bếp, mở lửa vừa đun sôi nước. Nước sôi cho bánh vào chảo luộc khoảng 20 phút là bánh chín.
Bánh chín bạn vớt bánh ra và để bánh thật nguội sau đó thưởng thức thôi.
Mách nhỏ: Nếu có nồi hấp, bạn cũng có thể hấp bánh để làm chín bánh nhé.
4. Thành phẩm
Nhẹ nhàng tháo bỏ dây trên ống bánh, bỏ hết phần lá, chiếc bánh dài đài mềm mềm của bột, beo béo của nước cốt dừa, tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên mùi vị thơm ngon và hấp dẫn của bánh.
Cách 3: Cách làm bánh cúng lá dứa
Nguyên liệu làm bánh cúng lá dứa:
– 250g bột gạo
– 50ml nước lá dứa
– 450ml nước cốt dừa
– 60g đường
– 1 ít muối
– Lá chuối
Cách làm làm bánh cúng lá dứa:
Bước 1: Cho bột gạo, đường, muối vào âu trộn đều.
Bước 2: Cho tiếp nước lá dứa, nước cốt dừa vào khuấy đều.
Bước 3: Tạo hình lá chuối thành hình ống, chốt 1 đầu lại.
Bước 4: Cho hỗn hợp bột bánh vào, gói kĩ đầu còn lại.
Bước 5: Cho bánh vào nồi và hấp khoảng 20 phút cho bánh chín.
Bước 6: Để bánh nguội và thưởng thức.
Cách 4: Cách làm bánh cúng miền Tây dân dã
Nguyên Liệu
150 g bột gạo
50 g bột năng
650 g nước và nước cốt dừa muối đường
Lá chuối dây chuối cọng chuối làm khuôn
Các bước
Lá chuối phải héo không bể xé tấm vuông theo khổ lá chuối sau khi rọc phần lá ta lấy lai cọng chuối khoảng 5 tấc khúc đầu lá ta rọc lấy da của cọng phơi héo xé nhỏ làm faay buộc.cọng chuối khác ta lấy khúc giữa làm khuôn
Đặt cọng chuối lên lá chuối bề mặt là bề đậm màu quans vô trong cuộn lai lấy dây cột ở đó 1 sơ
Sau đó bẻ dầu cuối gập vô cọng chuói nuộc thứ 2 rồi rut vọng chuối ra làm cái kế tiếp
Pha bột trộn 2 thứ bột chế từ từ nước cốt dừa vào nêm muối đường vào nhớ có nước cốt dừa k nêm dfuwowngf ngọt quá sẽ làm mất đọ béo nem muối cho độ béo hơi gắt mới ngon vì bánh này ăn không kèm thứ gì nên bột pha phải ngon bánh chín mới ngon
Bắt chảo nước lớn để vừa chiều dài của bánh nước phải thật sôi lấy quặng cho bột vào khuôn lá chuối rồi dùng dây chuối vột lại cho vào chảo nước sôi
Làm khoảng 15 cái ngưng chờ bánh chín vớt ra.bánh chín nhìn bánh no tròn do bột nở ra.bánh nổi nhẹ.vớt ra tiếp tục cho đến hết bột.bánh để nguoi cắt dây mở ra ăn bánh trắng bóng thơm mùi nước cốt dừa và thơm cả mùi lá chuối nữa.ngày nay bánh này có thể mai một mình mong mọi người hãy tìm lại ký ức tuổi thơ bằng những loai bánh rất dung dị mà nguyên liệu là những thứ có ở xung quanh nhà
Cách 5: Cách làm bánh cúng miền Tây dân dã
Chuẩn bị nguyên liệu
200gr bột gạo
2 muỗng canh bột sắn
500ml nước cốt dừa
3 muỗng canh đường
Muối
1 ít lá chuối và dây lạc
Những nguyên liệu chính cho món bánh cúng
Các bước thực hiện
Bước 1: Pha bột làm bánh
Cho bột gạo, bột sắn, đường và thêm một chút muối vào tô rồi trộn đều.
Cho từ từ 500ml nước cốt dừa vào tô bột khuấy đều, để bột nghỉ khoảng 30 phút.
Quy trình pha bột đơn giản của bánh cúng
Bước 2: Cuốn ống
Chuẩn bị 1 sóng lá chuối khô để xé nhỏ làm dây buộc bánh.
Dùng lá chuối tươi, kích thước 40cm x 40cm, phơi nắng cho lá chuối dẻo lại. Lau sạch bề mặt lá.
Đặt sóng chuối làm trụ, cuốn lá chuối xung quanh sóng chuối và toạ một khoảng trống ở giữa để đổ phần bột vào.
Sau khi cuốn được 2 – 3 vòng, gấp một đầu lá chuối lại và tiếp tục cuốn cho đến khi hết lá.
Tại đầu lá đã được gấp, dùng dây chuối khô buộc chặt lại, cột thêm dây ở phần khúc giữa và rút sóng chuối tươi ra là hoàn thành phần tạo khuôn ống bánh.
Làm khuôn cho bánh cúng từ lá chuối
Bước 3: Chế bột vào ống và luộc bánh
Dùng phễu đặt vào đầu ống khuôn, rót phần bột vào, lấy phễu ra, gấp đầu bánh lại, dùng dây chuối cột chặt.
Đun sôi nước ở lửa vừa. Khi nước sôi, cho bánh vào luộc khoảng 20 phút.
Nếu có nồi hấp thì bạn có thể hấp bánh để làm chín.
Bánh chín,vớt bánh ra, để nguội, trình bày ra dĩa.
Đổ bột vào khuôn và đem đi luộc hoặc hấp
2.3. Thưởng thức
Tháo bỏ dây trên ống bánh, bóc hết lớp lá đi hiện ra chiếc bánh cúng thuôn dài. Cùng với mùi thơm của bột gạo và nước cốt dừa béo béo, cắn một miếng bánh như tan trong miệng, ăn một chiếc lại muốn ăn thêm một chiếc, không dừng lại .
Tải file PDF hướng dẫn chi tiết cách làm bánh cúng
Video hướng dẫn chi tiết cách làm bánh cúng
Nơi bán nguyên liệu làm bánh cúng
Hiện nay ở các siêu thị, trung tâm thương mại hay các chợ truyền thống đều có bán nguyên liệu làm bánh cúng, các bạn hãy đến địa điểm gần mình nhất để mua nguyên liệu nha.
Tổng kết
Bánh cúng, bánh cấp không chỉ là món ăn ngon dâng lên cũng lễ mà còn là món ăn chơi dân dã của bà con miền sông nước. Cái vị béo bùi của gạo và nước cốt dừa hòa cùng mùi thơm của lá dứa, lá chuối, tất cả đã tạo nên một món ăn bình dị, thanh tao, đậm đà hương vị miền Tây, khiến những ai đã ăn vào sẽ nhớ mãi, chẳng thể nào quên. Hãy học và làm bánh cúng 11/2024 với cách trên mà chúng mình chia sẻ nhé
